Voor de Loosdrechtse Plassen zijn in de uitwerking voor de Kaderrichtlijn Water (KRW) doelstellingen vastgesteld en verschillende maatregelen opgenomen om een goede ecologische kwaliteit te realiseren. Een belangrijk onderdeel voor de ontwikkeling van een gezond aquatisch ecosysteem is de aanwezigheid van onderwaterplanten (submerse vegetatie) op de bodem van de plassen.
Op dit moment komen er in de Loosdrechtse Plassen nauwelijks onderwaterplanten voor. Dit komt door het troebele water door overmatige algengroei en de opwerveling van slib, Op slechts 2% van de bodem groeien waterplanten. Voor een gezond watersysteem is een bedekking met circa 25% nodig. Waterplanten geven zuurstof af aan het water. Daarnaast vinden vissen, vogels en kleine waterdiertjes voedsel tussen de planten, kunnen zij er schuilen en zich voortplanten.
Luwtestructuren
Met het project ‘Aanleg luwtestructuren’ verbeteren we de helderheid van het water, doordat er op bepaalde plekken meer waterplanten gaan groeien. Luwtestructuren zijn structuren of objecten in het water die de golfvorming onderbreken. Het water achter zo’n structuur wordt hierdoor rustig. Dit kan bijvoorbeeld een palenrij of rietkraag zijn die als golfbreker werkt.
Onderzoek naar luwtestructuren
In 2019-2022 heeft onderzoeksbureau Deltares de werking van luwtestructuren onderzocht. Hierbij zijn de volgende stappen doorlopen:
- Er is een computermodel ontwikkeld waarmee de invloed van wind op golfslag en stroming wordt berekend. Dit heet het ‘dynamisch slibmodel’. Ook berekent het model hoe wind, golfslag en stroming zorgen voor het opwervelen en verspreiden van slib. Het model maakt ook duidelijk hoeveel licht op de bodem van de Loosdrechtse Plassen komt.
- Het verzamelen van veldmetingen van o.a. wind, golfslag en troebelheid van het water om het model te kunnen ijken.
- De ijking (kalibratie) van het slibmodel.
- Het doorrekenen van de verschillende scenario’s voor de aanleg van luwtemaatregelen.
Uit onderzoek blijkt dat luwtestructuren midden op de plassen niet goed genoeg werken om de concentratie van het slib in het water overal te verminderen. Het is effectiever om de luwtestructuren op kansrijke plekken te plaatsen. Voor de groei van waterplanten zijn dit ondiepere plekken, bijvoorbeeld langs de randen van de plassen en eilanden of plekken waar eerder nog rietkragen stonden.
Rapporten
Loosdrechtse Plassen – simulaties luwte-effecten met verbeterd slibmodel maart 2023, Deltares
Maatregelen sliboverlast Loosdrechtse Plassen, februari 2023, Deltares
Bouw slibmodel Loosdrechtse Plassen en verkennende simulaties voor luwte experiment 2019, Deltares
Hoe nu verder?
In april 2023 heeft de stuurgroep van het programma OVP ingestemd met de uitwerking van de plannen voor de aanleg van luwtestructuren op kansrijke locaties. In opdracht van Waterschap Amstel, Gooi en Vecht heeft Tijhuis Ingenieurs een ontwerp gemaakt voor de aanleg van structuren aan de west- en oostkant van de Loosdrechtse Plassen. Dit voorstel is op 11 februari 2025 gepresenteerd in het Baggerplatform en 27 maart 2025 besproken met vertegenwoordigers van de belangenpartijen. Op basis van de reacties is het plan voor de locaties van de luwtestructuren aan de oostzijde van de Loosdrechtse Plassen aangepast. De aanpassingen zijn besproken in een vervolgbijeenkomst op woensdag 9 april 2025. Op basis van de kritische geluiden van de aanwezigen, werd besloten in een kleinere groep met vertegenwoordigers van de belangenpartijen verder te praten. Dit gebeurt op donderdag 8 mei. Het streven is om het plan voor de luwtestructuren in de Loosdrechtse Plassen later dit jaar voor te leggen aan de regie- en stuurgroep van het programma OPV. Daarna kan het vergunningentraject worden ingezet.
Vragen?
Wilt u meer weten over de aanleg van luwtestructuren in de Oostelijke Vechtplassen, dan kunt u contact opnemen met projectleider Alex Nap via [email protected]
