Voor de Loosdrechtse Plassen zijn in de uitwerking voor de Kaderrichtlijn Water (KRW) doelstellingen vastgesteld en verschillende maatregelen opgenomen om een goede ecologische kwaliteit te realiseren. Een belangrijk onderdeel voor de ontwikkeling van een gezond aquatisch ecosysteem is de aanwezigheid van onderwaterplanten (submerse vegetatie) op de bodem van de plassen.
Op dit moment komen er in de Loosdrechtse Plassen nauwelijks onderwaterplanten voor. Dit komt door het troebele water door overmatige algengroei en de opwerveling van slib, Op slechts 2% van de bodem groeien waterplanten. Voor een gezond watersysteem is een bedekking met circa 25% nodig. Waterplanten geven zuurstof af aan het water. Daarnaast vinden vissen, vogels en kleine waterdiertjes voedsel tussen de planten, kunnen zij er schuilen en zich voortplanten.
Luwtestructuren
Met het project ‘Aanleg luwtestructuren’ verbeteren we de helderheid van het water, doordat er op bepaalde plekken meer waterplanten gaan groeien. Luwtestructuren zijn structuren of objecten in het water die de golfvorming onderbreken. Het water achter zo’n structuur wordt hierdoor rustig. Dit kan bijvoorbeeld een palenrij of rietkraag zijn die als golfbreker werkt.
Onderzoek naar luwtestructuren
In 2019-2022 heeft onderzoeksbureau Deltares de werking van luwtestructuren onderzocht. Hierbij zijn de volgende stappen doorlopen:
- Er is een computermodel ontwikkeld waarmee de invloed van wind op golfslag en stroming wordt berekend. Dit heet het ‘dynamisch slibmodel’. Ook berekent het model hoe wind, golfslag en stroming zorgen voor het opwervelen en verspreiden van slib. Het model maakt ook duidelijk hoeveel licht op de bodem van de Loosdrechtse Plassen komt.
- Het verzamelen van veldmetingen van o.a. wind, golfslag en troebelheid van het water om het model te kunnen ijken.
- De ijking (kalibratie) van het slibmodel.
- Het doorrekenen van de verschillende scenario’s voor de aanleg van luwtemaatregelen.
Uit onderzoek blijkt dat luwtestructuren midden op de plassen niet goed genoeg werken om de concentratie van het slib in het water overal te verminderen. Het is effectiever om de luwtestructuren op kansrijke plekken te plaatsen. Voor de groei van waterplanten zijn dit ondiepere plekken, bijvoorbeeld langs de randen van de plassen en eilanden of plekken waar eerder nog rietkragen stonden.
Hoe nu verder?
In april 2023 heeft de stuurgroep Aanpak Oostelijke Vechtplassen ingestemd met de uitwerking van de plannen voor de aanleg van luwtestructuren op de kansrijke locaties. In opdracht van Waterschap Amstel, Gooi en Vecht heeft Tijhuis Ingenieurs een ontwerp gemaakt voor de aanleg van structuren aan de west- en oostkant van de Loosdrechtse Plassen.
Dit voorstel is op 11 februari 2024 gepresenteerd in het Baggerplatform en 20 maart besproken met vertegenwoordigers van de recreatiesector. Op basis van de reacties wordt het plan de komende tijd aangepast zodat dit later dit jaar ter besluitvorming kan worden voorgelegd aan de Regie- en Stuurgroep.
Vragen?
Wilt u meer weten over de aanleg van luwtestructuren in de Oostelijke Vechtplassen, dan kunt u contact opnemen met projectleider Alex Nap via [email protected]
