Het Hol is een bijzonder natuurgebied in de Vechtplassen. Je ziet hier goed hoe open water langzaam verandert in moeras en later in rietland en bos. De combinatie van deze natuurtypen, de rust en het heldere kwelwater maakt het gebied uniek. In Het Hol groeien en leven zeldzame planten en dieren, zoals moeraskartelblad, verschillende orchideeën, ratelaar, en veel vlinders en libellen.
De biodiversiteit staat onder druk. Daarom werken de provincie, Natuurmonumenten en het Waterschap Amstel, Gooi en Vecht (AGV) samen aan plannen om de natuur te beschermen en te verbeteren. Met deze plannen dragen zij bij aan de doelen van het Natuurnetwerk Nederland, Natura 2000 en de Kaderrichtlijn Water (KRW). Een belangrijk onderdeel hiervan is het verbeteren van de waterkwaliteit. Schoon water vormt de basis van een gezond ecosysteem, waarin planten, dieren en micro-organismen goed kunnen samenleven. Zo kunnen we de natuurdoelen in Het Hol beter bereiken.
Beschermen en versterken
Het Hol is een gebied met karakteristieke laagveennatuur. We willen het kalkrijke kwelwater (grondwater dat omhoogkomt en veel kalk bevat) beter benutten. Dat water zorgt voor de juiste waterplanten, die een belangrijke rol spelen in dit systeem. Deels door de insecten en vogels die hiervan profiteren, maar het biedt ook een goed uitgangspunt voor verlanding. Dit is een belangrijk proces in de ontwikkeling van laagveennatuur.
Inrichtingsplan
Tussen 2019 en 2021 zijn er vele onderzoeken uitgevoerd naar het functioneren van het gebied, de bodemgesteldheid en de kwaliteit van het water. Er is gekeken wat de belangrijkste voorwaarden en knelpunten zijn voor het behoud en de ontwikkeling van de vastgestelde natuurdoeltypen en doelsoorten. En wat je kunt doen om de omstandigheden voor de natuur te verbeteren.
De belangrijkste knelpunten zijn: de onvoldoende kwaliteit van het water, verdroging en het te weinig benutten van het kwelwater. Maatregelen als baggeren, het beter benutten van kwelwater en het omvormen van landbouwgrond naar natuur kunnen de situatie verbeteren. Dit is uitgewerkt in een voorontwerp inrichtings- en herstelplan voor het Hol uit 2021.
De belangrijkste dingen die we (gaan) doen zijn:
- Baggeren: voedselrijke modder en slib van de bodem verwijderen.
- Het watersysteem aanpassen: dammen en duikers plaatsen zodat het kwelwater langer door het gebied kan stromen.
- Afplaggen van oude landbouwgrond: de bovenste laag grond weghalen om voedingsstoffen te verminderen en natuurherstel mogelijk te maken.
Daarnaast hebben we afspraken gemaakt over hoe we het plan verder uitwerken en hoeveel geld daarvoor beschikbaar is.
Uitvoering
De uitvoering bestaat uit twee fasen.
Fase 1: Het baggeren en het aanpassen van het watersysteem.
Natuurmonumenten voert deze werkzaamheden uit. In 2024 is gestart met het baggeren, onder meer bij de N201. Tijdens de broedseizoenen liggen de werkzaamheden stil om vogels niet te verstoren. In het gebied zijn drie tijdelijke opslagplaatsen (depots) voor de bagger. Op deze plekken moet de bagger een tijd drogen, voordat deze kan worden afgevoerd. Twee van deze opslagplaatsen zijn al in gebruik, de andere volgt.
Naast het baggeren optimaliseren we het watersysteem door het plaatsen van dammen en duikers. De aannemer heeft langs het Moleneind drie dammen van aarde aangelegd. Deze zorgen ervoor dat het schone grondwater (kwelwater) langer in het gebied blijft. Dat is goed voor de natuur. Ook worden er duikers geplaatst zodat het water via buizen onder de grond of weg verder kan gaan. Deze werkzaamheden duren naar verwachting tot 2027.
Fase 2: Het inrichten van nieuwe natuur en het verbeteren van bestaande natuur.
We werken ook aan de laatste NNN-realisatie in het gebied. De natuurambities zijn vastgesteld, dus er is bekend welke natuurtypen gerealiseerd moeten worden. Een deel van de grond is al aangekocht. Begin 2026 gaat de provincie in gesprek met de overige grondeigenaren om afspraken te maken over de inrichting en het beheer van natuur op hun grond. Streven is om eind 2027 te starten met de uitvoering van de natuurontwikkelingsplannen.
Vragen?
Meer weten over de natuurontwikkeling in Het Hol? Stuur een bericht aan projectleider Eugenie ten Hag via [email protected].
