Het Gebiedsakkoord Oostelijke Vechtplassen is door 21 partijen ondertekend. Wat het Gebiedsakkoord bijzonder maakt, is het uitgangspunt dat natuur, recreatie en cultuurhistorie in het gebied elkaar versterken. Dit leidt tot vergaande samenwerking en oplossingen die verschillende belangen dienen en niet uitsluitend het eigenbelang. 4 betrokkenen delen hun verhaal. Deel 3 in de serie: Arjenne Bak, gebiedsmanager bij Natuurmonumenten.
Wat begon met de landgoederen in ’s-Graveland groeide in meer dan een eeuw uit tot de 3.000 hectare die Natuurmonumenten in de Oostelijke Vechtplassen beheert. Met de omvang van zo’n 4.400 voetbalvelden ongeveer de helft van het natuurgebied. Arjenne Bak is hier sinds 2017 gebiedsmanager.
De Oostelijke Vechtplassen zijn Natura 2000-gebied (Europese topnatuur) en onderdeel van het Natuurnetwerk Nederland (NNN). Dat moet bestaande en nieuwe natuurgebieden beter met elkaar verbinden. Dit uitgestrekte plassengebied ten westen van Hilversum is één van de grootste laagveengebieden van Nederland. Unieke natuur in de drukke Randstad. En volgens plan komt daar nog 800 hectare nieuwe natuur bij. Bak: “Dat moet voor een groot deel nog worden ontwikkeld. Voor ons als Natuurmonumenten is dat aaneengesloten natuurgebied een van de belangrijkste doelen uit het gebiedsakkoord.”
Ook hoog op het verlanglijstje van de natuurvereniging staat verbetering van de waterkwaliteit. “Vooral in de veenplassen is het water van slechte kwaliteit, omdat er voedselrijk water van buiten moet worden ingelaten. Door het troebele water en de dikke lagen bagger op de bodem hebben inheemse waterplanten het moeilijk.” Alleen de cabomba gedijt er, een exotische waterplant die zo uitbundig groeit dat de watersport er zelfs hinder van ondervindt.
“Voor ons is ook de transitie naar een duurzame, natuurgerichte watersportsector belangrijk, met recreatie als kanoën en suppen, maar ook met schonere vaartuigen en minder lawaai. We hebben nee gezegd tegen de nieuwe vaarverbinding naar het Hilversums Kanaal, om de schadelijke effecten voor natuur en milieu.”
Winst voor de grote karekiet
“Een van de natuurdoelen is het uitbreiden van het leefgebied van moerasvogels, zoals de grote karekiet. Die is zeldzaam omdat er nog maar weinig goede rietoevers zijn. Dat komt weer door ganzenvraat en de slechte waterkwaliteit. Er zijn op verschillende locaties rasters geplaatst om te voorkomen dat ganzen het riet wegvreten en dat werkt enorm goed. Je ziet dat riet onmiddellijk opschieten en hogere en bredere rietzones ontstaan. Dat is een eenvoudige maatregel, die bijna onmiddellijk effect sorteert. Op die plekken wordt door de grote karekiet weer succesvol gebroed.”
Doelstelling best wel ambitieus
Op een aantal plekken groeien zeldzame orchideeën en andere bijzondere plantensoorten. Die gebieden zijn vanwege de grote kwetsbaarheid afgesloten voor recreatie. “Samen met de gebiedspartners en omwonenden kijken we graag wat er wél mogelijk is aan natuurrecreatie. Voor Natuurmonumenten is het belangrijk dat recreatieve voorzieningen natuur en landschap ondersteunen en niet beschadigen. Maar ook dat ze financieel, maatschappelijk en sociaal verantwoord zijn. En we moeten er met z’n allen blij van worden.”
Bak: “Ik ben ervan overtuigd dat je met de integrale aanpak van het gebiedsplan het verst komt. Maar het kost veel tijd, overleg en discussie. De provincie is hier hard mee aan het werk. Het is de bedoeling dat het in 2027 allemaal klaar is, wat ik best ambitieus vind.”
Gebiedsakkoord Oostelijke Vechtplassen
In 2017 hebben 21 partijen (overheden, bewoners- en natuurorganisaties, watersport- en recreatieondernemers) hun handtekening gezet onder het Gebiedsakkoord Oostelijke Vechtplassen. Het markeerde de start van tal van projecten die het gebied klaar voor de toekomst maken. Hiervoor investeren de ondertekenaars bijna € 80 miljoen tot 2027. De maatregelen bestaan onder meer uit het verbeteren van de natuur- en waterkwaliteit, de aanleg van 800 hectare nieuwe natuur, het moderniseren van de recreatiesector, de aanleg van recreatieve routes voor varen, fietsen en wandelen en het baggeren van de Loosdrechtse Plassen. Kijk voor meer informatie over de projecten van het Gebiedsakkoord op www.vechtplassen.nl.
Dit artikel verscheen eerder in &Holland, het digitale magazine van de provincie Noord-Holland. Foto: PNH / Bas Beentjes.
