Afgelopen mei is het baggeren van de Loosdrechtse plassen afgerond. Hiermee is een belangrijke stap gezet in het verbeteren van de bevaarbaarheid en waterkwaliteit van de 1e t/m 5e Loosdrechstse Plas. Een volgende stap is dat ook de havens rondom de plassen gaan baggeren en dat er afspraken worden gemaakt over het beheer van het slib – dat blijft aangroeien – in de plassen en havens.
Bekijk hieronder het filmpje met nadere uitleg over het project baggeren.
Bagger en afval
De Loosdrechtse Plassen hebben al zeker 30 jaar last van slib en bagger. Omwonenden en watersporters hebben dit aangekaart. Met het programma Aanpak Oostelijke Vechtplassen – waarin 21 partijen de handen ineen hebben geslagen – is hierin actie ondernomen. Na jaren van voorbereiding is tussen januari 2022 en mei 2024, circa 125.000 m3 bagger uit de plassen verwijderd. Dat staat gelijk aan 50 olympische zwembaden.
Verontrustend is dat de aannemer bij het weghalen van de bagger ook veel afval heeft aangetroffen. Totaal zo’n 100 ton. Er zijn ongeveer 20 zeecontainers afgevoerd met daarin ankers, onderdelen van boten, luiers, puin, hout, glas, blik en plastic.
Diepgang van 2 meter
De baggeropgave is zorgvuldig uitgevoerd. Bij het baggeren is de vaste bodem niet aangeraakt om te voorkomen dat veenpakketten naar boven zouden komen. Om beschadigingen van beschoeiingen en oevers te voorkomen, is – afhankelijk van de staat van de beschoeiing en oevers – 3 tot 10 meter uit de kant gebaggerd. Ook vanwege flora en fauna kon niet overal worden gebaggerd. Tot slot hebben enkele perceeleigenaren verzocht hun perceel over te slaan. Ondanks al deze aandachtspunten is veel bagger verwijderd en is de diepgang van 2 meter op veel plaatsen behaald. Er is gebaggerd tot de oorspronkelijke diepte; de plas is niet dieper geworden.
Van bagger tot herbruikbare aarde
In mei heeft de aannemer de ponton, de kraan en beunbakken die afgelopen anderhalf jaar op de plassen te zien waren, afgevoerd. Zijn opdracht is echter pas afgerond als ook het baggerdepot is ontmanteld. Met leidingen is tijdens de werkzaamheden de schone bagger getransporteerd naar een weiland aan de westkant van de plas, bij Mijnden. Op 8 hectare, zo’n 12 voetbalvelden groot, ligt nu een laag van zo’n 1 meter bagger te drogen. Naar verwachting is eind 2025 deze bagger omgezet in aarde. Deze kan blijven liggen, want daarmee is het weiland iets opgehoogd. Vervolgens wordt het oude slotenpatroon van de weilanden hersteld en kan dit weiland weer worden gebruikt.
Nu de havens nog
Met het verwijderen van bagger uit de Loosdrechtse plassen is een eerste stap gezet naar een betere bevaarbaarheid. Maar daarmee zijn we er nog niet. Want ook in de havens ligt nog bagger waar boten last van hebben. Een deel hiervan is vervuild door bijvoorbeeld olie en fouling (anti-fouling is een beschermende coating voor boten). Door milieumaatregelen en zorgvuldigheid is steeds meer bagger schoon en kan deze, net als de bagger uit de plassen, rond de plas worden opgeslagen. De jachthaveneigenaren zijn in beide gevallen verantwoordelijk.
Subsidieregeling
Met de watersportsector is afgesproken dat er een subsidieregeling komt om de vervuilde bagger af te voeren. Daarnaast is het voornemen meerdere kleine baggeropslagplaatsen langs de plassen aan te leggen. Op deze wijze kunnen watersportondernemers voortaan zelf schone bagger rond de plassen betaalbaar bergen. Havens willen dit graag voor nu en de toekomst goed regelen. Dat betekent dat er ook beheerafspraken moeten worden gemaakt, want bagger blijft altijd ontstaan.
Helder water
Als deskundigen spreken over bagger dan hebben ze het vaak over de vorm: steekvast, yoghurt of karnemelk. De dikke blubber (yoghurt) is weggehaald, maar er zijn nog vele fijne zwevende slibdeeltjes in de plas, waardoor licht de bodem niet bereikt en planten minder goed groeien. Gevolg hiervan is dat bepaalde soorten, zoals algen en overlastgevende soorten, de overhand nemen. Waternet/Waterschap AGV onderzoekt hoe deze fijne slibdeeltjes lokaal kunnen worden vastgehouden met luwtestructuren. Dit zijn bijvoorbeeld palenrijen of rietkragen die zorgen voor minder golfslag en opwervelend slib. Bij helder water kunnen waterplanten zich beter ontwikkelen. Zo verbeteren in de Loosdrechtse Plassen stap voor stap de omstandigheden voor zowel natuur als watersport. Deze en de andere projecten van het programma Aanpak Oostelijke Vechtplassen dragen bij aan het toekomstbestendig maken van dit prachtige gebied.
