De bodem van de Loosdrechtse plassen is nu slechts voor 2% begroeid met waterplanten. Voor een gezond watersysteem is een bedekking met circa 25% nodig. Waterplanten geven zuurstof af aan het water. Daarnaast vinden vissen, vogels en kleine waterdiertjes voedsel tussen de planten, kunnen zij er schuilen en zich voortplanten. Met het project ‘Zwevend Slib’ verbeteren we de helderheid van het water, zodat meer waterplanten kunnen gaan groeien.
Het water is nu op de meeste plekken te troebel voor de groei van waterplanten. Dit komt door algen en door slibdeeltjes die door wind, golfslag en stroming van de bodem worden opgewerveld.
Met onze aanpak:
- Verminderen we de fosfaatbelasting. Fosfaat zorgt voor algen. Algen maken het water troebel. Bijvoorbeeld door de defosfateringsinstallatie bij de waterleidingplas en door zo min mogelijk extra water in te laten.
- Zorgen we met de aanleg van luwtestructuren voor minder golfslag en daardoor minder opwerveling van slib op de bodem van de plassen. Ook realiseren we zo luwe plekken waar planten zich makkelijker kunnen vestigen.
Wat zijn luwtestructuren?
Luwtestructuren zijn structuren of objecten in het water die ervoor zorgen dat de. golfvorming wordt onderbroken. Het water achter zo’n structuur wordt dan rustig. Dit is bijvoorbeeld een palenrij of rietkraag die als golfbreker werkt.
Onderzoek naar luwtestructuren
Binnen het eerste deel van het project hebben we onderzoek gedaan. In 2019-2022 heeft onderzoeks-bureau Deltares de werking van luwtestructuren onderzocht. Hierbij zijn de volgende stappen doorlopen:
- Er is een computermodel ontwikkeld waarmee de invloed van wind op golfslag en stroming wordt berekend. Dit heet het ‘dynamisch slibmodel’. Ook berekent het model hoe wind, golfslag en stroming zorgt voor de opwerveling en verspreiding van slib. Het model maakt ook duidelijk hoeveel licht tot op de bodem van de Loosdrechtse Plassen komt.
- Het verzamelen van veldmetingen van o.a. wind, golfslag en troebelheid van het water om het model te kunnen ijken.
- De ijking (kalibratie) van het slibmodel.
- Het doorrekenen van de verschillende scenario’s voor de aanleg van luwtemaatregelen.
Uit dit onderzoek blijkt dat luwtestructuren midden op de plassen niet goed genoeg werken om de concentratie van het slib in het water overal te verminderen. Het is effectiever om de luwtestructuren op kansrijke plekken te plaatsen. Voor de groei van waterplanten zijn dit ondiepere plekken, bijvoorbeeld langs de randen van de plassen en eilanden of plekken waar eerder nog rietkragen stonden.
De resultaten van de onderzoeken kunt u nalezen in de volgende rapporten:
- Deltares, 2019. Bouw slibmodel Loosdrechtse Plassen en verkennende simulaties voor luwte experiment
- Deltares, 2022. Loosdrecht – monitoring voor validatie van het slibmodel
- Deltares, 2023. Loosdrechtse Plassen – simulaties luwte-effecten met verbeterd slibmodel
Vragen?
Wilt u meer weten over luwtestructuren in de Oostelijke Vechtplassen, dan kunt u contact opnemen met projectleider Jacques van Alphen via [email protected].
