Na ruim 15 jaar actieve betrokkenheid nam jachthaveneigenaar Jasper Blom woensdag 10 april afscheid van de stuurgroep Oostelijke Vechtplassen (OVP). Henk Bergsma, oud-voorzitter van de Koninklijke Watersport Vereeniging (KWV) Loosdrecht, vertegenwoordigt voortaan de watersport- en recreatieorganisaties in deze stuurgroep. Wij vroegen Jasper naar zijn ervaringen, resultaten en verwachtingen.
Als student was Jasper graag betrokken bij de omgeving en trad hij op als belangenbehartiger. Dat bleef hij doen nadat hij aan de slag ging in het familiebedrijf – jachthaven Het Anker die zijn grootvader heeft opgericht. Over de vraag sinds wanneer hij actief betrokken is, moet hij wel even diep nadenken. Al minstens vijftien jaar, is zijn voorlopige conclusie.
Belangenbehartiging
Sinds 2009 vertegenwoordigt hij de watersportorganisaties en het landtoerisme. ‘Eerst samen met Henk van de Hoef in de commissie Amstel, Gooi en Vecht van het Investeringsfonds Landelijk Gebied Amstel, Gooi en Vecht. Vanaf, ik meen 2013, als bestuurslid namens HISWA-RECRON en Koninklijk Nederlands Watersportverbond (KNWV) in de Gebiedscommissie Amstel, Diemen, Gooi en Vecht.’ Ook stond hij – met velen benadrukt hij – aan de wieg van de Gebiedscommissie Oostelijke Vechtplassen. ‘Daarin was ik vertegenwoordiger in de stuurgroep namens de watersport- en recreatieorganisaties. Deze taak draag ik nu over.’
Vaarverbindingen
Directe aanleiding voor zijn betrokkenheid was ooit het behoud van ’s-Gravelandschevaart. Dat lukte. ‘Een pyrrusoverwinning, want door de vele bruggen en sluizen waren de vaarmogelijkheden in vergelijking met vroeger beperkt. We zagen kansen en mogelijkheden, maar ook dat er meer voorwaarden waren of kwamen, zoals natuureisen, de kaderrichtlijn water, wat samenwerking essentieel maakt.’ En dat vindt hij nog steeds. Zijn inzet was meer vaarverbindingen te realiseren, zoals de ’s-Gravelandschevaart richting Fort Uit de Meer aan de Vecht en via de Karnemelksloot naar Vesting Naarden. En bijvoorbeeld ook een vaarverbinding herstellen met kasteel Sypestein in Loosdrecht.
Toekomstbestendig
Afgelopen jaren is gebleken dat het niet haalbaar is deze verbindingen te herstellen; te hoge kosten, te veel bruggen en sluizen, te veel belangen en een te zware natuurdruk. Teleurstellend, vindt hij. ‘In plaats daarvan is de blik nu meer gericht op hoe we samen kunnen zorgen dat het plassengebied toekomstbestendig wordt ofwel op lange termijn geschikt blijft voor recreatie en natuur.’ Een koersverandering waar hij achter staat. ‘Kern daarvan is in feite beheer. Een onderwerp dat niet spannend is, maar wel essentieel.’
Baggeren havens
In zijn laatste stuurgroepvergadering stonden onderwerpen op de agenda die bijdragen aan het toekomstbestendig maken van het plassengebied. Hij noemt het plan dat ervoor moet zorgen dat na het baggeren van de 1e t/m 5eLoosdrechtse Plas ook de havens worden gebaggerd. Inzet van dit plan is dat er een regeling en afspraken komen over het afvoeren van niet-bruikbare bagger – want dat is nodig om vervolgstappen te kunnen zetten. En dat er daarnaast in het gebied meerdere depots komen waarmee eigenaren voortaan bruikbare bagger in het gebied kunnen bergen.
Bruikbare bagger
Jasper is groot voorstander van het bergen van de bruikbare bagger in het gebied. Zelf doet hij dit nu ook. Maar niet alle jachthavens beschikken over grond en die mogelijkheid. Bovendien moet de niet-bruikbare bagger buiten het gebied worden afgevoerd. ‘Pas de schone bagger ter plekke toe; dat is het goedkoopst en ook het meest duurzaam.’ Liefst ziet hij op meerdere plekken aan de plas depots verschijnen. Dat maakt het makkelijk en doenlijk. Als voorwaarde geldt daarbij dat nieuwe vervuiling wordt voorkomen. En dan gaat het met name om anti-fouling [een speciale verf om aangroei van algen, wier en schelpen tegen te gaan, red.]. Daar zijn alternatieven voor. En ook het elektrisch varen, dat in opmars is, voorkomt vervuiling van water en bagger.’
Beheerafspraken
‘Het maken van beheerafspraken voor de toekomst zijn net zo belangrijk. Verschillende partijen praten daarover met elkaar. Maar niet alles, zoals het op diepte houden van de plassen, is geregeld. ‘Ik zou het Plassenschap hierin een grotere rol willen geven. Maar dan wel een Plassenschap waarin ook de watersportsector in het bestuur zit. Op die manier kan gebruik worden gemaakt van de kennis en kunde van de havens en gebruikers van het gebied. Net zoals je dat vroeger met elkaar organiseerde.’ Dit zegt hij ook met het oog op de afspraken over de aanpak OVP, die tot eind 2027 lopen. Na afloop van het programma is een nieuwe structuur nodig. Net zoals afspraken over het verdelen van kosten en verantwoordelijkheden van het beheer: wie bepaalt en wie betaalt wat.
Recreatiefonds
Een ander voorstel waarmee de stuurgroep op 10 april heeft ingestemd, is het verkennen van de mogelijkheden voor het instellen van een recreatiefonds. Het idee is om ondernemers te stimuleren ideeën te ontwikkelen waarvoor zij een bijdrage in de kosten kunnen aanvragen. Op welke wijze dit zou kunnen werken, wordt de komende maanden onderzocht. Jasper is enthousiast over dit idee. Net zoals over de nieuwe initiatieven waarin natuur en recreatie samen komen, zoals de Gouden Greep en De Wijde Blik.
Samenwerken
Op de vraag wat hij de afgelopen jaren heeft geleerd als stuurgroeplid valt hij even stil. Dan noemt hij de mutual gains approach, waarop de aanpak OVP is gebaseerd. ‘De meerwaarde van met elkaar om tafel zitten, te weten wat de ander beweegt, elkaars belangen te zien, samen naar oplossingen te zoeken.’ Hij geeft aan dat dit lang niet altijd makkelijk was. ‘Als haveneigenaar ben je eigen ondernemer en maak je zelfstandig beslissingen. Het optrekken en afstemmen met partijen kost meer tijd. Al ben je het eens over de stip op de horizon, dan moet je de weg daar naartoe toch samen concreet afstemmen. Het welbekende: Alleen ga je sneller, samen kom je verder. ‘Uiteindelijk heb je elkaar nodig’, stelt hij.
Betrokkenheid blijft
Na zijn afscheid als stuurgroeplid blijft hij betrokken. Onder andere in de werkgroep overlastgevende waterplanten binnen het programma OVP. Hij noemt dat de partijen die zich inzetten voor het Vechtplassengebied voorbereid zouden moeten zijn op een mogelijke uitbraak van zo’n overlastgevende waterplant. Dan is het noodzakelijk dat beheersmaatregelen vooraf zijn bepaald en georganiseerd. Ook wat dit onderwerp betreft, blijft beheer de bottom line.
