Goed nieuws uit de Vechtplassen. Want omdat daar de natuur een handje is geholpen zijn er weer zeldzame vlinders en libellen gespot.
Rondom de Ankeveense Plassen, Horstermeer en Kortenhoefse Plassen bloeit, zoemt, kruipt en vliegt er van alles, en nu zelfs nog meer. De afgelopen jaren groeien in dit laagveengebied bloemen die op hun beurt allerlei insecten aantrekken. Zo zijn in de Vechtplassen zeldzame vlinders gezien, zoals het bruin blauwtje, groot dikkopje en zwartsprietdikkopje. Vooral bijzonder is dat de gevlekte witsnuitlibel in het gebied is gespot. Het dier is namelijk nogal kieskeurig op zijn leefgebied.
Gevlekte witsnuitlibel
Tamara Overbeek, boswachter van de Vechtplassen is er blij mee: “Het betekent dat onze inspanningen om meer biodiversiteit in het gebied te krijgen, zijn vruchten afwerpt. De gevlekte witsnuitlibel is bovendien een van de soorten waarvoor de Vechtplassen zijn aangewezen als Natura 2000-gebied.”
Trilveen
Die libel lok je niet zomaar. Het insect wil namelijk alleen wonen in natte gebieden met een hoge kwaliteit water en veel (water)planten. Bijvoorbeeld trilveen. Dat is een dun laagje land op water dat in Nederland niet veel voorkomt door het teveel aan stikstof en een matige waterkwaliteit.
“We hebben de hulp ingeroepen van Waternet om de waterkwaliteit in het gebied te verbeteren,” legt Tamara uit. “Daarnaast hebben we onze pachters gevraagd om zo min mogelijk hun land te bemesten, want dat helpt de stikstof te verminderen.”
Bloemensoorten
Ook de bovenste laag van de grond werd weggeschraapt, omdat dit door het vele bemesten een te voedselrijke bodem was geworden. Als je meer biodiversiteit wilt, heb je juist voedselarme grond nodig. Op bemest land komen bijvoorbeeld veel minder bloemensoorten voor dan op land dat niet wordt bemest.
Van land naar water
In het natte gebied zijn sleuven gegraven waarmee land weer wordt teruggebracht naar water. In de loop van de tijd groeien in dat water zoveel waterplanten dat er een laagje drijvend land op het water ontstaat: trilveen dus.
Randvoorwaarden
De provincie Noord-Holland werkt samen met Natuurmonumenten en 19 andere partijen in het gebied aan de verbetering van het landschap, de recreatie en de natuur in de Oostelijke Vechtplassen. Dat is vastgelegd in een zogenoemd gebiedsakkoord Oostelijke Vechtplassen. Een belangrijk project hierin is plaats maken voor nieuwe natuur als onderdeel van het Natuur Netwerk Nederland. Dat is niet alleen belangrijk voor de libellen en vlinders, ook voor zeldzame vogels als de grote karekiet en de woudaap, die de insecten weer op hun menu hebben staan.
“Het is natuurlijk geen exacte wetenschap,” zegt Tamara, “maar met het schone water en de vermindering van stikstof scheppen we randvoorwaarden voor meer biodiversiteit.”
Biodiversiteit
Al die verschillende soorten zijn leuk om naar te kijken, maar is het echt nodig? “Ook de mens heeft baat bij biodiversiteit,” zegt Tamara. “Als soorten wegvallen krijgen wij daar namelijk ook last van. Als natuurlijke vijanden wegvallen krijg je allerlei plagen. Denk aan de buxusmot of de eikenprocessierups. De natuur is weliswaar veerkrachtig, maar daar zitten ook grenzen aan. Het gaat ook niet alleen om plagen. Neem de bij: als die wegvalt, dan worden fruitbomen niet meer op een natuurlijke manier bestuift.”
Zelf veilig spotten
De bijzondere libellen en vlinders in de Vechtplassen zijn natuurlijk ook zelf te spotten. Wie graag wandelt kan bijvoorbeeld de route van Natuurmonumenten door de Ankeveense Plassen volgen. Belangrijk is wel om op de paden te blijven en de hond niet los te laten. En is het te druk? Dan is het beter om in een ander gebied die frisse neus te halen.
