De kwabaal is een mysterieuze zoetwatervis, die sinds de tweede helft van de vorige eeuw bijna niet meer voorkomt in Nederlandse wateren. Ook in de Vechtplassen is de situatie van de ernstig bedreigde vis kritiek. Onderzoek wijst echter op paaiactiviteit in de Spiegelplas en De Wijde Blik. Voldoende reden voor vervolgonderzoek in 2024.
Zonder maatregelen dreigt de kwabaal in Nederland uit te sterven. Onafhankelijke kennisorganisatie RAVON heeft daarom in opdracht van de provincies Noord-Holland en Utrecht en Waterschap Amstel, Gooi en Vecht onderzoek gedaan met als doel kennis te ontwikkelen voor het herstel van leefgebieden. In de Vechtplassen zijn de Spiegelplas en de Wijde Blik onderzocht omdat de vis vroeger op deze plekken voorkwam.
Trommelende vissen en DNA-sporen
Het onderzoek bestond uit het luisteren naar roepende kwabalen in de winter omdat zij dan op hun zwemblaas trommelen om elkaar te kunnen vinden. Daarnaast is het water onderzocht op DNA sporen van de visl. In de Spiegelplas werden roepende kwabalen waargenomen, maar werd geen DNA aangetroffen. In de Wijde Blik werden kwabalen gehoord én werd DNA aangetroffen op het midden van de plas. De trommelactiviteit wijst op paaiactiviteit. Daarnaast bevestigt het DNA dat kwabaal voorkomt in de Wijde Blik.
Vervolgonderzoek
Verder onderzoek is nodig om de paailocaties van de kabaal te achterhalen. Doen ze dit in de plassen of maken ze mogelijk gebruik van ondiepe wateren in de nabijheid? De wens is om dat komend jaar te onderzoeken. Daarbij willen de onderzoekers tevens de mogelijkheid verkennen van het bijplaatsen van kwabalen om zodoende de populatie te laten groeien.
Ernstig bedreigde zoetwatervis
De kwabaal is achteruitgegaan door aanpassingen aan het Nederlandse watersysteem die zich richten op het zo snel mogelijk afvoeren van water. Overstroomde oeverlanden komen nauwelijks nog voor waarmee ook de omgeving voor opgroeiende larven is verdwenen. Daarnaast speelt de toenemende watertemperatuur door klimaatopwarming waarschijnlijk een rol bij de achteruitgang van deze vis.
Lees ook het bericht over het onderzoek naar de kwabaal op de site van Nature Today.
Fotocredits: Helger Herder
